Μαδρίτη

Η Μαδρίτη είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Ισπανίας. Ο πληθυσμός της πόλης είναι περίπου 3,3 εκατομμύρια και ο συνολικός πληθυσμός της Μητροπολιτικής Περιοχής της Μαδρίτης υπολογίζεται σε περίπου 6,5 εκατομμύρια. Είναι τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Λονδίνο και το Βερολίνο, ενώ η μητροπολιτική περιοχή είναι επίησης η τρίτη μεγαλύτερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά του Λονδίνου και του Παρισού. Η πόλη έχει έκταση 604,3 km².
Η πόλη βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Μανθανάρες στο κέντρο και της χώρας αλλά και της Κοινότητας της Μαδρίτης η οποία αποτελείται από την πόλη της Μαδρίτης, το πολεοδομικό της συγκρότημα και τα προάστια και γύρω χωριά. Η κοινότητα συνορεύει με τις αυτόνομες κοινότητες της Καστίλλης και Λεόν και της Καστίλλης-Λα Μάντσα. Όντας πρωτεύουσα της Ισπανίας, είναι έδρα της κυβέρνησης και του Ισπανού μονάρχη, ενώ είναι και το πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της Ισπανίας.Σημερινή δήμαρχος της πόλης είναι η Άνα Μποτέλλα του Λαϊκού Κόμματος.
Το πολεοδομικό συγκρότημα της Μαδρίτης έχει το τρίτο μεγαλύτερο ΑΕΠ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ η επιρροή που ασκεί στην πολιτική, την εκπαίδευση, την διασκέδαση, το αστικό περιβάλλον, τα μέσα, τη μόδα, την επιστήμη, τον πολιτισμό και τις τέχνες συμβάλλει στην κεθιέρωσή της ως μία από τις κύριες παγκόσμιες πόλεις. Εξαιτίας της οικονομικής της παραγωγής, του υψηλού βιοτικού επιπέδου, και του μεγέθους της αγοράς της, η Μαδρίτη θεωρείται το μείζων οικονομικό κέντρο της Νότιας Ευρώπης. και της Ιβηρικής Χερσονήσου, ενώ αποτελεί την έδρα των κεντρικών γραφείων της πλειοψηφίας των κύριων ισπανικών επιχειρήσεων, όπως η Telefónica, η Iberia και η Repsol. Η Μαδρίτη είναι η 10η πόλη στον κόσμο ως προς τη διαβίωση σύμφωνα με το περιοδικό Monocle, ενώ κατατάσσεται επίσης ανάμεσα στις 12 πιο πράσσινες ευρωπαϊκές πόλεις για το 2010.
Στη Μαδρίτη βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία του Παγκόσμου Οργανισμού Τουρισμού (World Tourism Organization, WTO), ο οποίος ανήκει στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, της Ιβηροαμερικανικής Γενικής Γραμματείας (Secretaría General Iberoamericana , SEGIB), toy Οργανισμού Ιβηροαμερικανικών Κρατών (Organization of Ibero-American States, OEI) και του Οργανισμού Επιτήρησης Δημοσίου Συμφέροντος (Public Interest Oversight Board, PIOB). Στην πόλη έχουν επίσης την έδρα τους διεθνή ιδρύματα ρυθμησης της ισπανικής γλώσσας: Η Μόνιμη Επιτροπή του Συνδέσμου Ακαδημιών Ισπανικής Γλώσσας, η Βασιλική Ισπανική Ακαδημία (Real Academia Española, RAE), το Ινστιτούτο Θερβάντες και το Fundéu BBVA. Στη Μαδρίτη διοργανώνονται εκθέσεις όπως η FITUR, η ARCO,η SIMO TCI και η Εβδομάδα Μόδας της Μαδρίτης Cibeles.
Ενώ η Μαδρίτη διαθέτει σύγχρονες υποδομές, έχει διατηρήσει την όψη και την αισθητική πολλών από τις ιστορικές γειτονιές και οδούς. Τα αξιοθέατά της περιλαμβάνουν το Βασιλικό Παλάτι της Μαδρίτης, το Βασιλικό Θέατρο με την αποκατεστημένη Λυρικη Σκηνή του, του 1850, το πάρκο Μπούν Ρετίρο το οποίο ιδρύθηκε το 1631, το κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης το οποίο περιέχει κάποια από τα ιστορικά αρχεία της Ισπανίας, μεγάλος αριθμός εθνικών μουσείων, και το Χρυσό Τρίγωνο της Τέχνης, το οποίο βρίσκεται κατά μήκος της Πασέο δελ Πράδο και το οποίο αποτελείται από τρία μουσεία τέχνης: το Μουσείο Πράδο, το Μουσείο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία, μουσείο μοντέρνας τέχνης, και το Μουσείο Thyssen-Bornemisza το οποίο συμπληρώνει τις ελλείψεις των άλλων δύο μουσείων. Η Plaza de Cibeles με το παλάτι και το συντριβάνι της έχέουν γίνει το μνημείο σύμβολο της πόλης.
Για πρώτη φορά γίνεται λόγος για τη Μαδρίτη στις αρχές του 10ου αιώνα, όταν αποτελούσε οχυρό των Αράβων και ονομαζόταν Ματζρίτ. Ο βασιλιάς της, Λεώνης Ραμίρο Β' λεηλάτησε την περιοχή το 931. Η Μαδρίτη υπήρξε πολλές φορές εστία ταραχών, απ' τις οποίες η μεγαλύτερη ήταν η επανάσταση των Κομμοννέρος (1520-1521) εναντίον του Κάρολου του Ε'.
Την εποχή του Φίλιππου Β' η Μαδρίτη έγινε πρωτεύουσα της ισπανικής αυτοκρατορίας κι έδρα του βασιλιά. Μόνο όμως κατά το 18ο αιώνα, με την άφιξη των Βουρβόνων, η πόλη απόκτησε ζωή κι εμφάνιση πρωτεύουσας.
Κατά τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο (1936-1939) η Μαδρίτη δέχτηκε την επίθεση του στρατηγού Φρανθίσκο Φράνκο, που κατέλαβε ορισμένες περιοχές στις δυτικές και βορειοδυτικές παρυφές της πόλης. Οι δημοκρατικές δυνάμεις κράτησαν την πόλη μέχρι το 1939, αλλά υπέκυψαν, γιατί οι σφοδρές αεροπορικές επιθέσεις είχαν προξενήσει σημαντικές ζημιές.
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με την προέλευση του ονόματος «Μαδρίτη» (Madrid). Σύμφωνα με ένα μύθο η Μαδρίτη ιδρύθηκε από τον τον Όκνο Μπιάνορ (Ocno Bianor, γιό του Βασιλιά Τυρρήνιου της Τοσκάνης και της Μάντουας) και ονομάστηκε Metragirta ή Mantua Carpetana. Κατά άλλους το πρώτο όνομα της πόλης ήταν Ursaria («γή των αρκούδων» στα λατινικά), εξαιτίας των πολλών αρκούδων που υπάρχουν στα γύρω δάση, οι οποίες μαζί με το φραουλόδεντρο (ισπανικά madroño), αποτελούν το έμβλημα της πόλης από τα μεσαιωνικά χρόνια.
Το αρχαιότερο καταγεγραμμένο όνομα της πόλης, «Magerit» (από το *Materit ή το *Mageterit;) προέρχεται από το όνομα ενός οχυρού που χτίστηκε στον ποταμό Μανθανάρες τον 9ο αιώνα ΚΕ και σημαίνει «τόπος με άφθονο νερό». Αν η μορφή είναι σωστή, θα μπορούσε να είναι κελτικής προέλευσης από το ritu- «οχυρό» (παλαιά ουαλικά rit, ουαλικά rhyd, παλαιά βρετονικά rit, παλαιά βόρεια γαλλικά roy) και από ένα λιγότερο εμφανές πρώτο συνθετικό *mageto προερχόμενο από το magos «πεδίο, πεδιάδα» (παλαιά ιρλανδικά mag «πεδίο», βρετονικά ma «τόπος») ή το matu «αρκούδα», το οποίο θα εξηγούσε και τη λατινική μετάφραση Ursalia.
Μια άλλη επικρατούσα θεωρία για την προέλευση του ονόματος είναι ότι προέρχεται από τον 2ο αιώνα πΚΕ. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ίδρυσε ένα οικισμό στις όχθες του ποταμού Μανθανάρες. Το όνομα του αρχικού οικισμού ήταν Matrice (αναφορά στον ποταμό που διέσχισε τον οικισμό). Μετά τις εισβολές των γερμανικών λαών, Σουηβών και Βανδάλων, καθώς και των σαρματικών Αλανών κατά τη διάρκεια του 5ου αιώνα ΚΕ, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δεν είχε πλέον την απαιτούμενη στρατιωτική παρουσία για την άμυνα των περιοχών της στην Ιβηρική χερσόνησο, και σαν αποτέλεσμα αυτές οι περιοχές καταλήφθηκαν σύντομα από τους Βάνδαλους, οι οποίοι εκτοπίστηκαν εν συνεχεία από τους Βισιγότθους, και οι οποίοι τελικά κυβέρνησαν την ρωμαϊκή Ισπανία (Hispania) στο όνομα του Ρωμαίου αυτοκράτορα, καταλαμβάνοντας μαζί με αυτή και την «Matrice». Τον 7ο αιώνα, με την ισλαμική κατάκτηση της Ιβηρικής χερσονήσου, το όνομα άλλαξε σε «Mayrit», από τον αραβικό όρο Mayra (ميرا) (αναφέρεται στο νερό ως δότη ζωής) και την ιβηρο-ρωμαϊκή κατάληξη it που σημαίνει «τόπος». Το σύγχρονο «Madrid» εξελίχθηκε από το μοζαραβικό "Matrit", το οποίο χρησιμοποιείται ακόμα στο μαδριλένικο δημώνυμο (matritense).
Αν και η τοποθεσία της σημερινής Μαδρίτης κατοικούνταν από τους προϊστορικούς χρόνους, και υπάρχουν αρχαιολογικά κατάλοιπα εγκατάστασης Καρπετανών, ρωμαϊκές επαύλεις,μία βισιγοτθική βασιλική κοντά στην εκκλησία της Σάντα Μαρία δε λα Αλμουδένα και τρεις βισιγοτθικές νεκροπόλεις κοντά στην Κάσα δε Κάμπο, το Τετουάν και το Βικαλβάρο, η πρώτη ιστορική αναφορά για την ύπαρξη οικισμού στη Μαδρίτη χρονολογείται από την μουσουλμανική εποχή. Στο δεύτερο μισό του 9ου αιώνα, ο Εμίρης Μουχάμαντ Α της Κόρδοβα έχτισε ένα οχυρό σε ένα ύψωμα κοντά στον ποταμό Μανθανάρες, ως ένα από τα πολλά οχυρά που έδωσε εντολή να χτιστούν στα σύνοτα μεταξύ της Αλ-Ανταλούς και των βασιλείων της Λεόν και της Καστίλης, με σκοπό την προστασία του Τολέδου από τις εισβολές των χριστιανών αλλά και για την λειτουργία ως σημείου εκκίνησης των μουσουλμανικών επιθέσεων. Μετά την κατάλυση του Χαλιφάτου της Κόρδοβας, η Μαδρίτη ενσωματώθηκε στην Τάιφα του Τολέδου.
Με την παράδοση του Τολέδου στον Αλφόνσο ΣΤ' της Λεόν και της Καστίλης, η πόλη κατακτήθηκε από τους χριστιανου΄ς το 1085 και ενσωματώθηκε στο βασίλειο της Καστίλης ως ιδιοκτησία του Στέμματος.Οι χριστιανοί εκτόπισαν του μουσουλμάνους από την κατοίκηση του κέντρου της πόλης, ενώ οι μουσουλμάνοι και οι εβραίοι εγκαταστάθηκαν στα προάστια. Η πόλη ανθούσε και της δόθηκε ο τίτλος της Villa, της οποίας η διοικητική επικράτεια εκτείνονταν από τον ποταμό Χαράμα στα ανατολικά έως τον ποταμό Γουδαράμα στα δυτικά.
Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 667 πάνω απ' την επιφάνεια της θάλασσας στις όχθες του ποταμού Μανθανάρες, στο κέντρο της χώρας. Το κλίμα της είναι ηπειρωτικό και παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές. Λόγω της τοποθεσίας και της ιστορίας της η Μαδρίτη θεωρείται ως το πολιτικό και οικονομικό κέντρο της Ιβηρικής Χερσονήσου. Περίπου 70χλμ νότια βρίσκεται η ιστορική πρωτεύουσα Τολέδο.
Εκτός από την Βαρκελώνη η Μαδρίτη είναι το πολιτιστικό κέντρο της χώρας. Μουσεία όπως το Μουσείο ντελ Πράδο, το Museo de Cera, το Museo Arqueológιco Nacional, το Εθνικό Μουσείο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία και το Museo Thyssen-Bornemisza είναι διεθνώς γνωστά. Άλλα αξιοθέατα είναι τα ανάκτορα Palacio Real, ο καθεδρικός ναός La Almudena οι εκκλησιες San Isidro el Real και Francisco el Grande καθώς και το πάρκο Parque del Buen Retiro και η πλατεία Plaza Mayor.
Η Μαδρίτη αποτελείται από 21 δήμους (distritos) με διάφορες μικρότερες γειτονιές (barrios):
1. Κέντρο: Palacio, Embajadores, Cortes, Justicia, Universidad, Sol.
2. Αργανθουέλα: Paseo Imperial, Acacias, Chopera, Legazpi, Delicias, Palos de Moguer, Atocha.
3. Ρετίρο: Pacífico, Adelfas, Estrella, Ibiza, Jerónimos, Niño Jesús.
4. Σαλαμάνκα: Recoletos, Goya, Fuente del Berro, Guindalera, Lista, Castellana.
5. Τσαμαρτίν: El Viso, Prosperidad, Ciudad Jardín, Hispanoamérica, Nueva España, Pza. Castilla.
6. Τετουάν: Bellas Vistas, Cuatro Caminos, Castillejos, Almenara, Valdeacederas, Berruguete.
7. Τσαμπερί: Gaztambide, Arapiles, Trafalgar, Almagro, Vallehermoso, Ríos Rosas.
8. Φουενκαρράλ-Ελ Πάρδο: El Pardo, Fuentelarreina, Peñagrande, Barrio del Pilar, La Paz, Valverde, Mirasierra, El Goloso.
9. Μόνκλοα-Αραμπάκα: Casa de Campo, Argüelles (Αργουέγιες), Ciudad Universitaria, Valdezarza, Valdemarín, El Plantío, Aravaca.
10. Λατίνα (Μαδρίτη): Los Cármenes, Puerta del Ángel, Lucero, Aluche, Las Águilas, Campamento, Cuatro Vientos
11. Καραβαντσέλ: Comillas, Opañel, San Isidro, Vista Alegre, Puerta Bonita, Buenavista, Abrantes..
12. Ουσέρα: Orcasitas, Orcasur, San Fermín, Almendrales, Moscardó, Zofio, Pradolongo.
13. Πουέντε δε Βαγέκας: Entrevías, San Diego, Palomeras Bajas, Palomeras Sureste, Portazgo, Numancia.
14. Μοραταλάθ: Pavones, Horcajo, Marroquina, Media Legua, Fontarrón, Vinateros.
15. Θιουδάδ Λινεάλ: Ventas, Pueblo Nuevo, Quintana, La Concepción, San Pascual, San Juan Bautista, Colina, Atalaya, Costillares.
16. Ορταλέθα: Palomas, Valdefuentes, Canillejas, Pinar del Rey, Apóstol Santiago, La Piovera.
17. Μπιγιαμπέρδε: San Andrés, San Cristóbal, Butarque, Los Rosales, Los Ángeles (Villaverde).
18. Μπίγια δε Μπαγέκας: Casco Histórico de Vallecas, Santa Eugenia.
19. Βικαλβάρο: Casco Histórico de Vicálvaro, Ambroz.
20. Σαν Βλας: Simancas, Hellín, Amposta, Arcos, Rosas, Rejas, Canillejas, Salvador.
21. Μπαράχας: Alameda de Osuna, Aeropuerto, Casco Histórico de Barajas, Timón, Corralejos.

Tags: